Tranh chấp lao động là một vấn đề khó tránh khỏi trong bất kỳ quan hệ lao động nào. Khi tranh chấp lao động xảy ra, vấn đề đặt ra là liệu cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động? Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động như thế nào? Quyền và nghĩa vụ các bên ra sao? Quý bạn đọc hãy cùng Luật Emerald tìm hiểu nhé!
1. Tranh chấp lao động là gì?
Khoản 1 Điều 179 Bộ luật lao động năm 2019 có nêu rõ, tranh chấp lao động là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ, lợi ích phát sinh giữa các bên trong quá trình xác lập, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ lao động. Tranh chấp giữa các tổ chức đại diện người lao động với nhau; tranh chấp phát sinh từ quan hệ có liên quan trực tiếp đến quan hệ lao động.
Tranh chấp lao động, bao gồm: tranh chấp lao động cá nhân và tranh chấp lao động tập thể.
– Tranh chấp lao động cá nhân gồm:
- Tranh chấp giữa người lao động với người sử dụng lao động;
- Tranh chấp giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
- Tranh chấp giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.
– Tranh chấp lao động tập thể về quyền và lợi ích gồm:
- Tranh chấp giữa một hay nhiều tổ chức đại diện người lao động với người sử dụng lao động;
- Tranh chấp giữa một hay nhiều tổ chức đại diện người lao động một hay nhiều tổ chức của người sử dụng lao động.
2. Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động
Khi giải quyết tranh chấp về lao động, các bên liên quan phải tuân theo các nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động được quy định tại Điều 180 Bộ luật lao động năm 2019, theo đó:
– Tôn trọng quyền tự định đoạt thông qua thương lượng của các bên trong suốt quá trình giải quyết tranh chấp lao động.
– Coi trọng giải quyết tranh chấp lao động thông qua hòa giải, trọng tài trên cơ sở tôn trọng quyền và lợi ích của hai bên tranh chấp, tôn trọng lợi ích chung của xã hội, không trái pháp luật.
– Công khai, minh bạch, khách quan, kịp thời, nhanh chóng và đúng pháp luật.
– Bảo đảm sự tham gia của đại diện các bên trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động.
– Việc giải quyết tranh chấp lao động do cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tiến hành sau khi có yêu cầu của bên tranh chấp hoặc theo đề nghị của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền và được các bên tranh chấp đồng ý.
3. Quyền và nghĩa vụ của các bên
Các bên trong giải quyết tranh chấp lao động, theo khoản 1 Điều 182 Bộ luật lao động năm 2019 có các quyền sau:
– Trực tiếp hoặc thông qua đại diện để tham gia vào quá trình giải quyết;
– Rút yêu cầu hoặc thay đổi nội dung yêu cầu;
– Yêu cầu thay đổi người tiến hành giải quyết tranh chấp lao động nếu có lý do cho rằng người đó có thể không vô tư hoặc không khách quan.
Đồng thời, khoản 2 Điều 182 Bộ luật lao động năm 2019 quy định, các bên cũng có các nghĩa vụ sau:
– Cung cấp đầy đủ, kịp thời tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu của mình;
– Chấp hành thỏa thuận đã đạt được, quyết định của Ban trọng tài lao động, bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.
4. Cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động?
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động khác nhau phụ thuộc vào từng loại vụ việc.
4.1. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động cá nhân
Cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động cá nhân gồm:
- Hòa giải viên lao động;
- Hội đồng trọng tài lao động;
- Tòa án nhân dân.
Ngoại trừ các tranh chấp không bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải. Tranh chấp lao động cá nhân phải được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết.
Các tranh chấp không bắt buộc hòa giải gồm:
– Về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;
– Về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động;
– Giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động;
– Về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động;
– Về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
– Giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.
4.2. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tập thể về quyền thuộc về các cơ quan sau:
– Hòa giải viên lao động;
– Hội đồng trọng tài lao động;
– Tòa án nhân dân.
Tranh chấp lao động tập thể về quyền phải được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án giải quyết.
4.3. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tập thể về lợi ích
Tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tập thể về lợi ích gồm:
– Hòa giải viên lao động;
– Hội đồng trọng tài lao động.
Tranh chấp lao động tập thể về lợi ích phải được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết hoặc tiến hành thủ tục đình công.
Nhựt Anh
Trên đây là chia sẻ của Luật Emerald về “Giải quyết tranh chấp lao động”. Nếu Quý vị cần giải đáp thắc mắc hoặc cần tư vấn về các vấn đề pháp lý, Quý vị có thể liên hệ trực tiếp đến hotline 1900 299 289 hoặc gửi câu hỏi đến website emeraldlawfirm.vn hoặc email Emerald.VAA@gmail.com để được hỗ trợ, giải đáp kịp thời. Trân trọng cảm ơn.